Kościół – Państwo

Nr 135

Do elementów konstytuujących europejską kulturę należą Kościoły. Europa zawdzięcza im istotne rysy swojej jedności. Klasztory i szkoły katedralne stanowiły pierwsze podstawy wykształcenia dla tego kontynentu. Schola i clericus były zasadniczymi pojęciami określającymi szkoły i osoby wykształcone w wielu językach europejskich.

Do tego wspólnego dziedzictwa należy także to, że Kościół i Państwo, jako samodzielne siły, żyją obok siebie w ramach stabilnego porządku prawnego – skazane poniekąd na siebie, ale różniące się zdecydowanie od siebie, autonomiczne w swoich własnych zakresach działania, z przecinającymi się w kwestiach zasadniczych wspólnymi interesami (res mixtae).

Upadek komunizmu i „ponowne zjednoczenie się Europy” w latach 1989/90 ożywiły na nowo dyskusję nad Kościołem i Państwem w przyszłej Europie. Jak będą się rozwijały relacje pomiędzy Kościołem a Państwem w krajach europejskich? Jakie pojawiają się trendy i jakie są perspektywy rozwoju? Czy się pozostanie przy dominacji narodowych ustawodawstw, czy też powstanie także tutaj jakieś nowe „doświadczenie wspólnotowe” (acquis communautaire)? 

I w końcu: jakie szczególne odcienie wniosą do tego procesu wielkie chrześcijańskie Kościoły Europy – prawosławie, katolicyzm, Kościoły reformacji, anglikańska rodzina Kościołów? W jakim znajdują się teraz stanie? Jak wyglądają ich wzajemne odniesienia? Czy istnieje jakiś europejski ekumenizm? Czy Kościoły są „kompatybilne” z Europą? i na odwrót: Czy Europa jest świadoma swej chrześcijańskiej przeszłości? Czy w powstających aktualnie jej tekstach ustawodawczych można dostrzec coś niecoś z tego wielkiego jej dziedzictwa?

SPIS TREŚCI

  • „Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej”. Próba oceny [Gerardo del Pozo Abejon]
  • Irenizm i pacyfizm Erazma z Rotterdamu w świetle książki Querela Pacis z 1516 roku [Janusz Dyl SAC]
  • Kościół a kultura demokratyczna. Konflikty oraz problemy z wzajemną adaptacją [Karl hr. Ballestrem]
  • Kościół i Państwo w Nowym Testamencie [Joaquim Carreira das Neves OFM]
  • Kościół i Państwo w przyszłej Europie [Hans Maier]
  • Kościół i Państwo z prawosławnego punktu widzenia [Ernst Chr. Suttner]
  • Między dwiema społecznościami: Kościół Chrystusowy a współczesne państwa [Jean-Robert Armogathe]
  • Między dwiema społecznościami: Kościół Chrystusowy a współczesne państwa [Olivier Chaline]
  • O idei religii obywatelskiej: jej paradoksalna aktualność [Bruno Bernardi]
  • Skandal wydarzenia chrześcijańskiego [Bp Rino Fisichella]
  • Wiara i polityka [Paweł Góralczyk SAC]

Lista numerów